Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Sed tamen intellego quid velit. Quid enim necesse est, tamquam meretricem in matronarum coetum, sic voluptatem in virtutum concilium adducere? Velut ego nunc moveor. Itaque contra est, ac dicitis; Sed qui ad voluptatem omnia referens vivit ut Gallonius, loquitur ut Frugi ille Piso, non audio nec eum, quod sentiat, dicere existimo. Duo Reges: constructio interrete. Quippe, inquieta cum tam docuerim gradus istam rem non habere quam virtutem, in qua sit ipsum etíam beatum. Etiam inchoatum, ut, si iuste depositum reddere in recte factis sit, in officiis ponatur depositum reddere; At cum tuis cum disseras, multa sunt audienda etiam de obscenis voluptatibus, de quibus ab Epicuro saepissime dicitur. Honesta oratio, Socratica, Platonis etiam.

Quod vestri non item.Occultum facinus esse potuerit, gaudebit; Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? Non enim in selectione virtus ponenda erat, ut id ipsum, quod erat bonorum ultimum, aliud aliquid adquireret. Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. Sed plane dicit quod intellegit. Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit?

Maximus dolor, inquit, brevis est. Tum Lucius: Mihi vero ista valde probata sunt, quod item fratri puto. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere? Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Sunt enim quasi prima elementa naturae, quibus ubertas orationis adhiberi vix potest, nec equidem eam cogito consectari.

Hinc ceteri particulas arripere conati suam quisque videro voluit afferre sententiam. Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Nos autem non solum beatae vitae istam esse oblectationem videmus, sed etiam levamentum miseriarum. Non prorsus, inquit, omnisque, qui sine dolore sint, in voluptate, et ea quidem summa, esse dico. Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Quarum ambarum rerum cum medicinam pollicetur, luxuriae licentiam pollicetur. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? Post enim Chrysippum eum non sane est disputatum. Haeret in salebra.

Video enim et magnos et eosdem bene longinquos dolores, quorum alia toleratio est verior, qua uti vos non potestis, qui honestatem ipsam per se non amatis.

1. Age nunc isti doceant, vel tu potius quis enim ista melius?
2. Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum.
3. Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?
4. Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P.
5. Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis?

Nobis aliter videtur, recte secusne, postea;

Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. Voluptatem cum summum bonum diceret, primum in eo ipso parum vidit, deinde hoc quoque alienum; Deinde non quaerimus, quid obscuretur aut intereat, quia sit admodum parvum, sed quid tale sit, ut expleat summam. Quippe, inquieta cum tam docuerim gradus istam rem non habere quam virtutem, in qua sit ipsum etíam beatum. Quae tamen a te agetur non melior, quam illae sunt, quas interdum optines. Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. Plane idem, inquit, et maxima quidem, qua fieri nulla maior potest. Ego autem tibi, Piso, assentior usu hoc venire, ut acrius aliquanto et attentius de claris viris locorum admonitu cogitemus. Qui igitur convenit ab alia voluptate dicere naturam proficisci, in alia summum bonum ponere? Luxuriam non reprehendit, modo sit vacua infinita cupiditate et timore.

Sed plane dicit quod intellegit.

Sint modo partes vitae beatae. Vide, quantum, inquam, fallare, Torquate. Hic ego: Etsi facit hic quidem, inquam, Piso, ut vides, ea, quae praecipis, tamen mihi grata hortatio tua est. Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. Tertium autem omnibus aut maximis rebus iis, quae secundum naturam sint, fruentem vivere. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Si longus, levis dictata sunt. An vero displicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestantia? Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus. Nescio quo modo praetervolavit oratio.

• Tum Piso: Quoniam igitur aliquid omnes, quid Lucius noster?
• Longum est enim ad omnia respondere, quae a te dicta sunt.
• Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum.
• Ex rebus enim timiditas, non ex vocabulis nascitur.
• Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur.
• Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter.

Ea enim vita expetitur, quae sit animi corporisque expleta virtutibus, in eoque summum bonum poni necesse est, quandoquidem id tale esse debet, ut rerum expetendarum sit extremum.

Summus dolor plures dies manere non potest?Experiamur igitur, inquit, etsi habet haec Stoicorum ratio difficilius quiddam et obscurius. Scio enim esse quosdam, qui quavis lingua philosophari possint; Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. A villa enim, credo, et: Si ibi te esse scissem, ad te ipse venissem. Ne id quidem, nisi multa annorum intercesserint milia, ut omnium siderum eodem, unde profecta sint, fiat ad unum tempus reversio. Quibus autem in rebus tanta obscuratio non fit, fieri tamen potest, ut id ipsum, quod interest, non sit magnum. Non est igitur voluptas bonum. Hic quoque suus est de summoque bono dissentiens dici vere Peripateticus non potest. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit.

Tamen a proposito, inquam, aberramus.

Quantam rem agas, ut Circeis qui habitet totum hunc mundum suum municipium esse existimet? Nec vero sum nescius esse utilitatem in historia, non modo voluptatem. Quis Aristidem non mortuum diligit? At tu eadem ista dic in iudicio aut, si coronam times, dic in senatu. Aut, si nihil malum, nisi quod turpe, inhonestum, indecorum, pravum, flagitiosum, foedum-ut hoc quoque pluribus nominibus insigne faciamus-, quid praeterea dices esse fugiendum?

• Et homini, qui ceteris animantibus plurimum praestat, praecipue a natura nihil datum esse dicemus?
• Itaque mihi non satis videmini considerare quod iter sit naturae quaeque progressio.
• Tamen aberramus a proposito, et, ne longius, prorsus, inquam, Piso, si ista mala sunt, placet.
• Verum tamen cum de rebus grandioribus dicas, ipsae res verba rapiunt;

Minime vero probatur huic disciplinae, de qua loquor, aut iustitiam aut amicitiam propter utilitates adscisci aut probari.

1. Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -;
2. Poterat autem inpune;
3. Quod eo liquidius faciet, si perspexerit rerum inter eas verborumne sit controversia.
4. An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates?

Hoc unum Aristo tenuit: praeter vitia atque virtutes negavit rem esse ullam aut fugiendam aut expetendam. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Expectoque quid ad id, quod quaerebam, respondeas.

Quid enim mihi potest esse optatius quam cum Catone, omnium virtutum auctore, de virtutibus disputare? Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Cum ageremus, inquit, vitae beatum et eundem supremum diem, scribebamus haec. Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. Nullus est igitur cuiusquam dies natalis. Ampulla enim sit necne sit, quis non iure optimo irrideatur, si laboret? Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. Bork Duo enim genera quae erant, fecit tria.

Addo etiam illud, multa iam mihi dare signa puerum et pudoris et ingenii, sed aetatem vides. Quos quidem dies quem ad modum agatis et in quantam hominum facetorum urbanitatem incurratis, non diconihil opus est litibus-; Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur.Paria sunt igitur.Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari.Negare non possum.Quibus ego vehementer assentior. Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est.

• Est autem a te semper dictum nec gaudere quemquam nisi propter corpus nec dolere.
• Illud urgueam, non intellegere eum quid sibi dicendum sit, cum dolorem summum malum esse dixerit.

Hoc ne statuam quidem dicturam pater aiebat, si loqui posset. Quid de Platone aut de Democrito loquar? Sed in rebus apertissimis nimium longi sumus. Fadio Gallo, cuius in testamento scriptum esset se ab eo rogatum ut omnis hereditas ad filiam perveniret. Nam neque virtute retinetur ille in vita, nec iis, qui sine virtute sunt, mors est oppetenda. At eum nihili facit; In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Quid de Pythagora? Fatebuntur Stoici haec omnia dicta esse praeclare, neque eam causam Zenoni desciscendi fuisse. Sed id ne cogitari quidem potest quale sit, ut non repugnet ipsum sibi. Quae est quaerendi ac disserendi, quae logikh dicitur, iste vester plane, ut mihi quidem videtur, inermis ac nudus est.

1. Conferam avum tuum Drusum cum C.
2. Qui est in parvis malis.
3. Te enim iudicem aequum puto, modo quae dicat ille bene noris.
4. Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur?

Non autem hoc: igitur ne illud quidem.

Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Ita nemo beato beatior. Honestum igitur id intellegimus, quod tale est, ut detracta omni utilitate sine ullis praemiis fructibusve per se ipsum possit iure laudari. Nec vero intermittunt aut admirationem earum rerum, quae sunt ab antiquis repertae, aut investigationem novarum. Sed tamen intellego quid velit. Stoici scilicet. Haeret in salebra. Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit? Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi.

Ita similis erit ei finis boni, atque antea fuerat, neque idem tamen; Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Idem fecisset Epicurus, si sententiam hanc, quae nunc Hieronymi est, coniunxisset cum Aristippi vetere sententia. De maximma autem re eodem modo, divina mente atque natura mundum universum et eius maxima partis administrari. Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est? Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim. Hoc foedus facere si potuerunt, faciant etiam illud, ut aequitatem, modestiam, virtutes omnes per se ipsas gratis diligant. Collige omnia, quae soletis: Praesidium amicorum. Cui vero in voluptate summum bonum est, huic omnia sensu, non ratione sunt iudicanda, eaque dicenda optima, quae sint suavissima. Facete M. Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit?

Non perfecti autem homines et tamen ingeniis excellentibus praediti excitantur saepe gloria, quae habet speciem honestatis et similitudinem. Et quidem, inquit, vehementer errat; Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Quocirca intellegi necesse est in ipsis rebus, quae discuntur et cognoscuntur, invitamenta inesse, quibus ad discendum cognoscendumque moveamur. Res enim fortasse verae, certe graves, non ita tractantur, ut debent, sed aliquanto minutius.